اولویت‌بندی فعالیت‌های پژوهش‌سراهای دانش‌آموزی با رویکرد MEREC-VIKOR

نویسندگان

  • محمدجواد عرب * دانشگاه خوارزمی، کرج، ایران.
  • مهران مداح سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت‌ آموزش و پرورش، تهران، ایران. https://orcid.org/0009-0007-9816-9822

https://doi.org/10.48313/asemel.v2i3.87

چکیده

هدف: هدف اصلی این پژوهش، اولویت‌بندی فعالیت‌های پژوهش‌سراهای دانش‌آموزی به‌منظور بهبود فرآیند شناسایی و پرورش استعدادهای دانش‌آموزان است. چالش‌هایی همچون کمبود منابع، نبود سامانه‌های جامع استعدادسنجی، فاصله بین اهداف برنامه‌ها و نیازهای واقعی جامعه و پیچیدگی تفاوت‌های فردی، ضرورت انجام این پژوهش را افزایش داده است.

روش‌شناسی پژوهش: این مطالعه از نوع کاربردی بوده و با رویکرد تصمیم‌گیری چند معیاره (MADM) انجام شده است. برای وزن‌دهی به معیارها از روشMEREC  و برای رتبه‌بندی گزینه‌ها از روش VIKOR استفاده شد. داده‌ها از طریق پرسشنامه‌ای با پایایی بالا (آلفای کرونباخ 0.98) از 20 نفر از خبرگان دو پژوهش‌سرا گردآوری و در قالب ماتریس تصمیم شامل 15 فعالیت و 12 معیار تحلیل شد.

یافته‌ها: نتایج تحلیل‌ها نشان داد که فعالیت تعیین پروژه‌های بین‌رشته‌ای (a₃) در رتبه اول و به‌عنوان موثرترین اقدام در پرورش استعدادهای دانش‌آموزان قرار گرفت. در مقابل، فعالیت حمایت مالی و بورسیه‌های پژوهشی (a₁₅) آخرین رتبه را کسب کرد. این یافته بیانگر اهمیت بیشتر فعالیت‌های مهارتی، علمی و خلاقیت‌ محور نسبت به حمایت‌های مالی مستقیم در محیط پژوهش‌سراها است.

اصالت/ارزش افزوده علمی: پژوهش حاضر نشان داد که اولویت‌گذاری علمی فعالیت‌های پژوهش‌سراها می‌تواند نقش مهمی در تخصیص بهینه منابع، بهبود سیاست‌گذاری آموزشی و افزایش اثربخشی برنامه‌های پرورش استعداد داشته باشد. نتایج به مدیران و سیاست‌گذاران کمک می‌کند تا برنامه‌های هدفمندتر و کارآمدتری طراحی کنند.

کلمات کلیدی:

پژوهش‌سرای دانش‌آموزی، تصمیم‌گیری چند معیاره، استعدادیابی، MEREC، VIKOR

مراجع

  1. [1] Higher Education Council. (2016). Statute of student research centers. (In Persian). https://B2n.ir/eb9281
  2. [2] Ministry of Education (2021). Executive manual for student research centers. (In Persian). https://B2n.ir/rt9599
  3. [3] Ataei, M. (2022). Multi-criteria decision making. Shahrood, Shahrood University of Technology Publications. (In Persian). https://B2n.ir/pp2435
  4. [4] Tafi, Z. (2022). Studying the performance of student research centers from the perspective of research center agents, managers, and secretaries in the cities of tehran province [Thesis]. (In Persian). https://www.virascience.com/thesis/805535/
  5. [5] Torkzadeh, J., Sadeghian Soraki, M., & Aghili, R. (2018). Presenting a framework for evaluating performance in student research centers. Educational measurement and evaluation studies, 24, 145-174. (In Persian). https://www.magiran.com/p1943297
  6. [6] Hosseini, M., Arvin, B. A. B., & Lalabadi, S. M. (2009). Locating the establishment of a student research center for education in district 3 of kermanshah province using the topsis method. The third conference on mathematics education and application. Civilica, Kermanshah, Iran. (In Persian). https://civilica.com/doc/1009947/
  7. [7] Ghasemi-Madani, S., Fallahnejad, E., & Hosseini, E. (2010). The role of student research centers in achieving the goals of supporting research ideas. The sixth international conference on social and educational studies in the islamic world. Civilica, Tehran, Iran. (In Persian). https://civilica.com/doc/1181167
  8. [8] Khalvandi, F., Abvali, F., & Valikbani, F. N. (2022). Providing practical solutions to facilitate teachers’ activities in student research centers in Semnan province. Educational leadership and management research, 7(26), 167–178. (In Persian). https://doi.org/10.22054/jrlat.2024.76106.1677
  9. [9] Khalvandi, F., Abvali, F., & Bani, F. N. V. (2023). Providing solutions to facilitate student participation in the activities of student research centers in Semnan province. Educational innovations, 23(2), 83–97. (In Persian). https://doi.org/10.22034/jei.2024.379741.2540
  10. [10] Renzulli, J. S. (2011). What makes giftedness? Reexamining a definition. Phi delta kappan, 92(8), 81–88. https://doi.org/10.1177/003172171109200821
  11. [11] Torrance, E. P. (1966). Torrance tests of creative thinking, Educational and psychological measurement. APA PsycTests. https://doi.org/10.1037/t05532-000
  12. [12] Howard, J. L., Chong, J. X. Y., & Bureau, J. S. (2020). The tripartite model of intrinsic motivation in education: A 30-year retrospective and meta-analysis. Journal of personality, 88(6), 1268–1285. https://doi.org/10.1111/jopy.12570
  13. [13] Van Laar, E., Van Deursen, A. J. A. M., Van Dijk, J. A. G. M., & De Haan, J. (2017). The relation between 21st-century skills and digital skills: A systematic literature review. Computers in human behavior, 72, 577–588. https://doi.org/10.1016/j.chb.2017.03.010
  14. [14] Lai, E. R., Bay-Borelli, M., Kirkpatrick, R., Lin, A., & Wang, C. (2011). Critical thinking: A literature review research report. Pearson’s research reports, 6(1), 40–41. https://api.semanticscholar.org/CorpusID:55328336
  15. [15] DuBrin, A. J. (2008). Leadership research findings, practice and skills. Dreamtech Press. https://B2n.ir/ez7833
  16. [16] Candy, P. C. (2002). Lifelong learning and information literacy. Retrieved october, 20(2004), 6. https://www.researchgate.net/profile/Philip-Candy/publication/268299706_Lifelong_Learning_and_Information_Literacy/links/55d4eb9308ae6788fa352834/Lifelong-Learning-and-Information-Literacy.pdf

دانلود

چاپ شده

2025-09-11

شماره

دوره 2 شماره 3 (1404): مطالعات کاربردی در مدیریت آموزشی و آموزش الکترونیکی

نوع مقاله

مقالات شماره جاری

ارجاع به مقاله

عرب . م., & مداح م. . (2025). اولویت‌بندی فعالیت‌های پژوهش‌سراهای دانش‌آموزی با رویکرد MEREC-VIKOR. مطالعات کاربردی در مدیریت آموزشی و یادگیری الکترونیکی, 2(3), 153-164. https://doi.org/10.48313/asemel.v2i3.87
Crossref
Scopus
Google Scholar
Europe PMC

مقالات مشابه

##common.pagination##

همچنین برای این مقاله می‌توانید شروع جستجوی پیشرفته مقالات مشابه.